Stadslandbouw is hip. De initiatieven schieten als paddenstoelen uit de grond. In het Stedennetwerk Stadslandbouw dat ik samen met Jan Eelco Jansma van Wageningen UR faciliteer, zoeken 14 deelnemende gemeenten hoe zij stadslandbouw in hun gemeente kunnen faciliteren.  Het Stedennetwerk biedt ruimte om blokkades te verkennen, elkaar te inspireren, kansen te grijpen en richting te geven aan beleid.  Het is een experimenteer plek buiten je eigen organisatie. En uit deze groep kwam de vraag: kunnen we niet een systemisch naar stadslandbouw kijken?

Vaak loop je als ambtenaar op het gebied van stadslandbouw voor de muziek uit. Je hebt je blik naar buiten, bent op zoek naar kansen, en zoekt hoe je dingen voor elkaar kunnen krijgen.  Buiten het gemeentelijk apparaat gaan de ontwikkelingen steeds sneller, en vaak met minder geld en minder bureaucratie. Maar initiatiefnemers hebben de gemeente ook nodig. Eigenlijk sta je als ambtenaar met je voeten in twee systemen: de leefwereld van de initiatieven en de systeemwereld van de interne organisatie. En soms is dat knap lastig manoeuvreren! Hoe doe je dat?  Vernieuwend en grensverleggend bezig zijn, in een bestaand systeem dat daar niet altijd voor open staat?

Organisatieopstellingen kunnen helpen om een nieuwe blik te werpen op je vragen, om je begrip van de situatie te vergroten en zo nieuwe inzichten en ideeen op te doen. Het is ook een manier om te experimenteren met dingen die niet altijd in het systeem passen en daarmee je inzicht te verdiepen. Eind vorig jaar interviewde ik Wout Veldstra van de Gemeente Groningen over ´maatschappelijke opstellingen´.  Wout heeft de afgelopen jaren een aantal opstellingen om te onderzoeken hoe hij lokale voedselketens en stadslandbouw in Groningen en Ommeland kan stimuleren. Ik was benieuwd wat die opstellingen nu voor hem in de praktijk betekenen. Het interview is verschenen in het Magazine 2014 van het Bert Hellingerinstituut. Download artikel of bekijk het hele magazine.

Om met innovatie bezig te zijn, heb je ruimte nodig. Binnen je organisatie om te experimenteren. Maar ook in je eigen hoofd. Om echt te zien wat er speelt om om nieuwe kansen te ontdekken. Als je steeds druk bent met alles binnen en buiten je eigen organisatie, met alles wat hoort en moet, dan komt die ruimte niet altijd vanzelf. Die ruimte moet je dan eerst zelf maken. We nodig je van harte uit om die ruimte op te zoeken!

Op 18 september organiseren we een speciale opstellingendag over Gemeenten & Stadslandbouw. Doe je ook mee?

Opstellingen helpen mij om een beter overzicht te krijgen van wat er om mij heen gebeurt en wat ik ermee kan. In een opstelling wordt me soms duidelijk hoe eenvoudig sommige complexe problemen kunnen zijn.  Ik geloof niet dat ik met opstellingen rechtstreeks iets op kan lossen. Ze geven me vooral overzicht en een andere kijk op de situatie. Ik zoek in de opstelling vooral naar dat wat nog niet in beeld is, of zich niet voldoende ontwikkelt (Wout Veldstra, Gemeente Groningen).”